Indochine, một phong cách nội thất vừa lạ vừa quen. Đây là sự pha trộn hoàn hảo giữa nét truyền thống Á Đông và sự lãng mạn của Pháp. Được tổng hòa từ các chi tiết hoài cổ của nền văn hóa Trung- Ấn, phong cách Indochine du nhập vào nước ta, được biến tấu lại cho gần gũi hơn với nếp sống của người Việt. Phong cách nội thất Đông Dương chắc chắn sẽ là một làn gió tươi mát thổi hồn cho căn nhà của bạn. Cùng Nội thất CNC tìm hiểu ngay nhé!

1. Lịch sử hình thành phong cách Indochine

Tiền thân là phong cách thực dân, phong cách Indochine xuất hiện khi Pháp bắt đầu cuộc xâm lược Đông Nam Á từ năm 1884 đến 1954. Phong cách kiến trúc Đông Dương là những công trình có nguồn gốc từ nước Pháp và sau đó được du nhập về Việt Nam. Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều cùng tập quán sinh hoạt, thẩm mỹ, cảnh quan đặc trưng nơi đây làm nảy sinh nhiều bất cập trong thiết kế chính quốc.

Vào những năm 30-40 của thế kỷ 20, sức ảnh hưởng của nước Pháp lên Việt Nam đã giảm sút. Để lấy lòng dân, các kiến trúc sư Pháp đã tìm ra phương án thiết kế nhà ở phong cách Indochine thân thiện, gần gũi với người Việt và phát triển trong những năm 1920.

2. Phong cách Indochine và sự giao thoa văn hóa

Là cuộc “hội ngộ” và “tác hợp” đầy tinh tế giữa văn hóa bản sắc Việt Nam và phong cách của Trung Quốc, Ấn Độ và Pháp.

Phong cách Pháp- tiền thân cho phong cách kiến trúc Đông Dương

Du nhập vào Việt Nam, được nhiệt đới hóa bởi bản sắc bản địa, điều kiện khí hậu, nghệ thuật trang trí tinh xảo ở kiến trúc cổ và sản phẩm mỹ nghệ. Tuy vậy, vẫn có nét đặc trưng riêng.

Ta sẽ bắt gặp chi tiết gạch bông, thức cột La Mã, đèn chùm, gờ chỉ trên tường hoặc trần và lan can con triện trong không gian bài trí kiểu Pháp. Ngoài ra, còn phổ biến khung cửa sổ lá sách lớn được chia thành nhiều ô nhỏ đón ánh sáng tối đa.

Bốn phong cách tiêu biểu được Pháp ứng dụng trong các công trình tại Việt Nam và qua đó, làm tiền đề sáng tạo ra phong cách Indochine. Đó là phong cách Tiền thực dân, Tân cổ điển, địa phương Pháp và Art Deco.

Phong cách Ấn Độ và những “di sản” để lại cho phong cách Indochine

Văn hóa Champa (Chăm) là một phần của văn hóa Việt Nam và chịu ảnh hưởng sâu sắc của nền văn minh Ấn Độ. Miền Trung nước ta chịu ảnh hưởng từ văn hóa Champa nên có sự khác biệt với các vùng miền khác.

Nổi bật là nghệ thuật điêu khắc Champa như: phù điêu, tượng tròn, trang trí chạm khắc trên mái, cột kèo, tường. Các hình tượng tôn giáo giàu ý nghĩa biểu trưng bao gồm: thiếu nữ Apsara nhảy múa, linh vật, Sivah của Champa (Linga, thần Indra, bò Nandin, chim Garuda, nữ thần Kinnari,…)

Vật liệu phổ biến là gạch nung đỏ sẫm; đá trộn với vữa vôi và cát; vôi với mật của đường mía. 

Phong cách Trung Quốc và những ảnh hưởng đến nội thất Đông Dương

1000 năm đô hộ dẫn đến tầm ảnh hưởng sâu đậm của Trung Quốc lên nền văn hóa Việt. Và phong cách Indochine cũng không là ngoại lệ.

Mái ngói thường có màu đỏ son hoặc vàng nâu với vật liệu chủ yếu là ngói âm dương thể hiện phong cách bản địa. Giai đoạn sau này, ngói được giữ nguyên gam màu mộc nguyên bản.

Về điêu khắc chạm trổ có nét chuyển biến từ cầu kỳ (1920-1930) đến đơn giản (sau 1930). Thay vì dùng lam gỗ thẳng theo kiểu Việt Nam truyền thống, phong cách Trung Quốc trang trí cửa, hành lang, lan can,… bằng con tiện.

Nội thất truyền thống Việt Nam: nền tảng chính cho phong cách Indochine

Vật liệu nội thất truyền thống Việt Nam đơn giản, mộc mạc như gạch gốm đỏ. Vì chủ yếu phục vụ cho nhu cầu thiết thực nên giường, phản thế chỗ cho bàn ghế, chõng.

Cách trang trí nội thất cầu kỳ với tường tô vẽ, tủ chè, bàn ghế chạm trổ tinh xảo, bình gốm sứ, hoành phi câu đối sơn son thiếp vàng.

3. Nét riêng của phong cách Indochine ở từng nước Đông Dương

Bán đảo Đông Dương bao gồm các nước như Việt Nam, Lào, Campuchia, Myanmar, Thái Lan và Malaysia. Ngoài ra, đây còn được gọi là bán đảo Trung – Ấn bởi chịu ảnh hưởng từ hai nền văn hóa lớn của nhân loại: Trung Quốc và Ấn Độ.

Ở Việt Nam, phong cách Indochine chịu ảnh hưởng sâu đậm của văn hóa Trung Hoa sau ngàn năm đô hộ. Riêng với Lào và Campuchia thì lại chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ.

Phong cách Indochine kiểu Lào:

Đây là sự kết hợp của phong cách truyền thống bản địa, phong cách Pháp và chịu ảnh hưởng từ văn hóa của những dân tộc chính trên đất Lào như người Siam (người Thái), Khmer, Trung Hoa.

Phong cách Indochine kiểu Lào mang màu sắc nhiệt đới nhẹ nhàng. Gỗ vẫn được xem là vật liệu chính. Bên cạnh đó, tượng Phật xuất hiện phổ biến trong các không gian bài trí.

Phong cách Indochine mang bản sắc Campuchia:

Cộng hưởng giữa văn hóa dân tộc Khmer và kiến trúc Pháp, chịu ảnh hưởng của tư tưởng Phật giáo, Ấn Độ giáo, nội thất Đông Dương tại xứ sở chùa tháp có nhiều điểm khác biệt.

Màu sắc xoay quanh các tone màu nhiệt đới ấm nóng. Vật liệu chủ yếu là đá và gỗ, kết hợp thêm các trang thiết bị bằng tre.

Các họa tiết Khmer, tượng Phật, phù điêu, tượng hình được lồng vào trang trí cho nội thất Đông Dương. Ví dụ như: hình ký tự và con số, hình theo quan niệm Phật giáo, vũ nữ Apsara nhảy múa, con ngựa Ramanaya Ấn Độ,…

Đọc thêm: Vietnam: The Indochine Style

4. Điểm qua bảng màu của phong cách Indochine

Phong cách Indochine ưa chuộng tone màu trung tính như vàng nhạt, vàng kem, trắng và màu của đồ gỗ, mây, tre nứa đậm chất Á Đông. Đồng thời, sử dụng màu sắc nhiệt đới, ấm nóng, mang ấn tượng mạnh làm điểm nhấn: đỏ, tím, vàng cam…

Ngoài ra, phong cách Indochine tôn trọng thiết kế nguyên bản của đồ trang trí và vật liệu xây nhà. Đó là bức tường gạch nung màu đỏ trong phòng thờ được giữ nguyên; là các cột nhà, xà nhà.

5. Vật liệu – dấu ấn đặc biệt làm nên phong cách Indochine

Đồ nội thất Đông Dương được làm chủ yếu từ gỗ, tre nứa. Ngoài ra, gạch nung, đồ gốm sứ và mây cói cũng rất phổ biến.

Gỗ trong phong cách Indochine

Gỗ mang kết cấu bền chắc, với vân và màu sắc tạo cảm giác sang trọng. Đây là vật liệu chính cho hệ khung kết cấu và console của mái, hệ thống cửa, lát sàn, trần nhà, trang thiết bị, chi tiết trang trí, tượng tròn, phù điêu…

Vật liệu tre trong phong cách Indochine

Với khả năng chống mối mọt cùng độ bền cao, tre được dùng làm trang thiết bị, đồ trang trí, tấm vách ngăn… vì dễ tạo hình mềm mại và đẹp mắt. 

Biến hóa phong cách Indochine với gạch bông, gạch nung:

Được xem là nét đặc trưng rất riêng của phong cách Indochine trong thiết kế nội thất. Nhờ đặc tính cứng cáp, bền chắc mà gạch bông thường dùng lát sàn hoặc ốp tường, mang đến vẻ đẹp ấn tượng, đầy tính nghệ thuật.

6. Vật dụng nội thất phong cách Indochine: đậm đà bản sắc Việt.

Giữ gìn văn hóa đặc sắc của nước nhà, những tượng Phật, phù điêu, tượng tròn truyền thống lên ngôi. Ngoài bài trí con tiện gỗ, bình phong hoặc bàn ghế, tủ kệ thì việc nhấn nhá bằng hoa văn chạm khắc thủ công sẽ vô cùng tinh tế.

Họa tiết Kỉ Hà trong phong cách Indochine

Bao gồm họa tiết mắc lưới (hình thoi, lục giác giống vảy mai rùa, mắc không đều, tam giác, có hình chữ nhân), vòng tròn hình đồng tiền vàng, họa tiết hoa thị, hồi văn gợi các dáng chữ Hán Việt (chữ thập, chữ vạn, chữ công), họa tiết nhiều vòng tròn liên kết với nhau.

Họa tiết hình chữ nhật mang phong cách Đông Dương

Gồm các chữ Hán Phúc, Lộc, Thọ, Hỷ cách điệu đơn giản, liền nét theo đường kỷ hà. Chúng đan xen chồng lớp, nằm gọn trong một ô vuông hoặc tự do theo nét. 

Họa tiết tĩnh vật trong phong cách Indochine

Phong cách kiến trúc Đông Dương gồm trái châu (thường thấy ở nóc đền chùa) và hai con rồng cách điệu ở hai đầu góc mái. Ngoài ra, còn kê đặt bộ bát bửu gồm quả bầu, quạt, gươm, đàn, quyển sách, bút, cây sao, phất trần. Những motif trang trí này tương tự trong văn miếu và đạo quán xưa.

Họa tiết hoa lá, dây lá, quả của phong cách Indochine

Hoa văn này mang biểu tượng đại diện cho bốn mùa hay còn gọi là “Tứ quý“, bao gồm: Tùng, cúc, trúc, mai, sen.

Họa tiết hình thú ở phong cách Đông Dương

Không chỉ cây cỏ, hình thú cách điệu theo quan niệm người Việt cổ đem lại may mắn, tốt lành. Họa tiết hình thú không đứng riêng rẽ mà kết hợp với họa tiết kỷ hà, hồi văn, hình chữ.

Một trong những họa tiết nổi bật có thể kể đến hình con dơi, cá, cọp, sư tử… cùng bộ “tứ linh” Long, lân, quy, phượng.

7. Những lưu ý bày trí nội thất đúng chuẩn phong cách Indochine

Chọn lọc chi tiết trang trí kiểu Việt truyền thống cần sự đơn giản, tinh tế, dễ ứng dụng và không biến không gian trở nên nặng nề. Cẩn thận khi chọn đồ trang trí chạm khắc tỉ mỉ, đừng quá kỳ công hay rườm rà.

Ở phòng khách hay các khu vực còn trống trong nhà, bạn có thể trưng bày tranh chữ treo tường.

Trong phong cách Indochine, ứng với hai kiểu hoa văn sẽ có hai cách sử dụng:

• Với họa tiết đơn giản mang tính gợi, sẽ thường thấy trên những tấm vách ngăn (panel).

• Với hoa văn cầu kỳ, phức tạp thì sẽ được thể hiện trên trang thiết bị nội thất Đông Dương. Qua đó, vừa tạo điểm nhấn, vừa tái hiện không gian thi vị, cổ kính.

Thật không ngoa khi nói rằng phong cách Indochine sao lưu mọi đặc tính về văn hóa, tập tục và kiến trúc của đất nước hình chữ “S”. Thụ hưởng tinh hoa phong cách Pháp, nội thất Đông Dương vẫn không đánh mất bản ngã Đông Nam Á mà ngày càng nền nã, gần gũi hơn. Hi vọng bài viết của Nội thất CNC đã phần nào giải đáp cho bạn phong cách Indochine là gì.

Xem thêm: PHONG CÁCH INDUSTRIAL: NÉT ĐẸP CÔNG NGHIỆP TRONG THIẾT KẾ NỘI THẤT